Jankowski Czesław Wiktoriusz Borys (1862–1941), artysta malarz, ilustrator. Ur. 21 V w Warszawie, był synem Adolfa i Elżbiety z domu Grosse, miał brata Edmunda, pomologa. Studia artystyczne odbywał w l. 1880–1 w warszawskiej Szkole Rysunkowej pod kierunkiem W. Gersona, A. Kamieńskiego i E. Andriollego. Pod wpływem Andriollego zainteresował się J. ilustracją. Początkowo umieszczał swoje rysunki i plany ogrodnicze w piśmie „Ogrodnik Polski”. Następnie był współpracownikiem czasopism warszawskich: „Biesiady Literackiej”, „Kłosów” i „Tygodnika Powszechnego”. W r. 1885 wyjechał J. do Krakowa, gdzie wykonywał rysunki dla krakowskiego czasopisma „Świat” oraz ilustrował utwory K. Brodzińskiego, J. I. Kraszewskiego, S. Przybyszewskiego, H. Sienkiewicza. W r. 1887 otrzymał pierwszą nagrodę Tow. Przyj. Sztuk Pięknych za akwarelę U podnóża sztuki. W r. 1889 wyjechał J. do Paryża, gdzie pracował dla paryskiej ,,L’Illustration”, jako stały ilustrator. J. ilustrował utwory A. Daudeta, Bourgeta, R. Bazina, V. Legouvé, umieszczał swoje ilustracje i rysunki nie tylko w czasopismach francuskich, ale także angielskich („The Graphic”, „The Illustrated London News”), niemieckich („Illustrierte Zeitung”) i polskich („Tygodnik Ilustrowany” i in.), a także robił wzory dla techników i projekty mody. J. malował obrazy olejne i akwarele przeważnie treści religijnej i symbolicznej (np. Idę, Przeznaczenie), czasem rodzajowe (Rybacy, Tragarze, Robotnik przy pracy), a także cykle, jak Życie artysty, Sen matki, Wydziedziczony, Zmartwychwstanie. Wystawiał swoje obrazy w kraju, a także we Francji, Anglii i Ameryce. Nagrodzony był w r. 1902 grand prix na międzynarodowej wystawie w Aix-en Provence (za obraz Przychodzę), w r. 1903 na wystawie w Bordeaux i na wystawie w Marsylii, następnie na wystawie międzynarodowej w Lorient. J. ilustrował „Dziady” A. Mickiewicza i „Potop” H. Sienkiewicza („Album” wydany w wyd. „Kraj w obrazach”, Kraków, druk. W. L. Anczyca). J. mieszkał stale we Francji w Robinson (dep. Seine). W r. 1911 obchodził J. jubileusz 30-lecia swej pracy artystycznej. W r. 1930 otrzymał odznaczenie – Légion d’Honneur. J. ożeniony był z Zofią Zamarajew (ur. 1861 w Piotrkowie, zm. 1914 w Nicei). J. zmarł 7 XII 1941 w Sceaux (Francja).

W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Swieykowski E., Pamiętnik Tow. Przyj. Sztuk Pięknych, (fot.); Słown. Artystów Pol., III; Vollmer H., Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler des XX Jahrh., 1955 II 529; – Dobrowolski T., Nowoczesne malarstwo pol., Wr., Kr. 1960 II; Kopera, Dzieje malarstwa; – Prospekt: Adam Mickiewicz, Dziady cz. I, II i IV z ilustracjami Cz. B. J-ego, Księgarnia H. Altenberga, Lw. [b. r.], (fot.); – „Czas” 1889 nr z 24 VII, 1890 nr z 31 V; „Echo Muzycz., Teatr. i Artyst.” 1897 nr 2 s. 21; „Ilustr. Kur. Codz.” 1911 nr 132; „Kraj” (Pet.) 1895 nr 20 s. 29, nr 25 s. 23, 1896 nr 52 s. 269–270, 1897 nr 2 s. 6, 1898 nr 4 s. 11; „Sztuki Piękne” R. 6: 1930 nr 3 s. 111, 246; „Świat” 1893 nr 12 s. 275, 1911 nr 24 s. 8–9; „Tyg. Ilustr.” 1895 nr 25, 1897 nr 6, 1899 nr 8, 27, 44, 1900 nr 33, 1901 nr 14, 1913 nr 49; „Wędrowiec” 1895 nr 29 s. 565–6, 1897 nr 4 s. 78; „Wiad. Artyst.” 1898 nr 10 s. 75–7, nr 11 s. 85–6; Informacje Sławomira Wilka z Łodzi.

Róża Jodłowska